Realization of humour and verbal humour in the film adaptation of the novel "The Twelve Chairs" directed by Leonid Gaidai

Niniejsza praca obejmuje zjawiska humoru i komizmu, badając je, jako pojęcia i odnosząc je do realizacji filmowej. Temat pracy: „Realizacja humoru i komizmu w adaptacji filmowej powieści Двенадцать стульев w reżyserii Leonida Gajdaja” odwołuje się do ekranizacji znanej powieści pod tym samym tytułem, autorstwa dwóch pisarzy – Ilji Ilfa i Eugeniusza Pietrowa. Przedmiotem rozważań zawartych w pracy będzie tylko film, nie powieść. Powieść posłuży tu jedynie, lub aż, za źródło, z którego Leonid Gajdaj czerpał natchnienie do wyreżyserowania owej powieści. Moja praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich, jako część teoretyczna, pomaga zagłębić się w dziedzinę estetyki i kultury humoru i komizmu, aby lepiej zrozumieć omawiane zjawiska. Analizuję kwestie gatunkowe filmu Leonida Gajdaja. Jak powszechnie wiadomo, kształtowanie się humoru w Rosji zaczyna się w twórczości A.P Czechowa, jednak warto podkreślić, iż to lata dwudzieste charakteryzują się szerokim rozwojem humoru. Jest określany, jako twórczość odbiorcza ujmowana w życiu i sztuce w kategoriach komizmu. Uzewnętrznia się w postaci dowcipu i żartu. Przejawia się w zabawnych incydentach. Zaliczany jest do literatury rozrywkowej. Można wydzielić dwa rodzaje humoru. Zalicza się do nich humor słowno-intelektualny oraz komizm sytuacyjny. Warto pokreślić, iż komizm to jedno z najbardziej intrygujących zagadnień estetyki. Wzbudza on jednak ekscytację nie tylko estetyków. Powstaje jednak pytanie, czy można jasno i ściśle sprecyzować, choćby w kilku słowach, – czym jest komizm? Komizm jest jednym z najbardziej wielopłaszczyznowych i złożonych zjawisk estetycznych, tak więc konkretne i krótkie zdefiniowanie owego zjawiska jest niemożliwe. Można podejmować próby określenia komizmu. Awnier Ziś – rosyjski estetyk, uważa, że jeśli śmiech nie służy temu, aby ujawnić ideę dzieła, nie pomaga, nie wzbogaca jego myśli, a wręcz odwraca uwagę widza od najważniejszego celu komedii, to mamy już do czynienia ze śmiesznością, a nie z komizmem. Teoretyk uważa, iż komizm jest zawsze śmieszny, ale śmieszność nie zawsze komiczna. Następnie omówiony zostaje komizm, jako wyznacznik gatunkowy komedii. Pojawia się tu estetyka humoru wraz z różnymi istniejącymi teoriami na temat tego zjawiska. Kolejny aspekt poruszony w tym rozdziale to gatunek filmowy, jakim jest komedia. Zostaje tu nakreślona historia gatunku komedii, jej miejsce w kinematografii, typologia, wyszczególnienie komedii w radzieckiej kinematografii. Komedia wytworzyła się w starożytnej Grecji w związku z obchodzeniem Dionizjów, w czasie których, śpiewano pieśni na cześć Dionizosa podczas pochodów ze wsi do Aten. Komedia filmowa pojawiła się bardzo wcześnie. Jak już wspomniałam, przedmiotem badań mojej pracy jest komedia Двенадцать стульев Leonida Gajdaja, tak więc nieodzownym elementem jest zaprezentowanie świata przedstawionego tego dzieła, a tym właśnie zajmuję się w rozdziale drugim. Przedstawione tu realia historyczne Rosji, czyli czasy, w których osadzona jest fabuła powieści, ma za zadanie zaangażować czytelnika w zapoznanie się z czasoprzestrzenią filmu, charakterystycznymi cechami tychże czasów. Charakterystyka bohaterów i fabuła pomaga dostrzec konkretne humorystyczne sceny, komizm postaci i fenomen całej komedii. Oglądając adaptację filmową książki Ilfa i Pietrowa w reżyserii Gajdaja, nie tylko dostrzegamy komiczność całej fabuły, ale także poznajemy kraj porewolucyjnej Rosji, władzę radziecką i biurokrację. Ostatni – trzeci rozdział niniejszej pracy, został w całości poświęcony technikom wywoływania komizmu i humoru. Unaoczniam je w konkretnych scenach adaptacji filmowej Двенадцать стульев poprzez opis sceny przyporządkowany do konkretnej techniki. Zostały one zobrazowane poprzez zamieszczenie w pracy stopklatek z komedii.SummaryThis study includes the phenomenon of humour and verbal humour, by examining them as a concept and applying them to filmmaking. Study entitled : "Realization of humour and verbal humour in the film adaptation of the novel "The Twelve Chairs" directed by Leonid Gaidai" refers to the filming of the well-known novel of the same title, written by two writers - Ilya Ilf and Yevgeny Petrov. Contemplation contained in the study will be just a movie, not a novel. The novel will be used only, or until, for the source from which Leonid Gaidai drew inspiration to direct novel. My work consists of three chapters. First part, as the theoretical, helps to know the field of aesthetics and culture of humour and verbal humour to better understand this phenomenon. I am evaluating the genre issues of the film by Leonid Gaidai.As is well known, the evolution of humour in Russia begins with literary works of Anton Chekhov. However, it is worth to noting, that in 1920s are characterized by a wide range of humour development. Is referred to as work recognized in life and art in terms of verbal humour. Finds its expression in the form of wit and joke, manifested in amusing incidents. Classified as popular literature entertainment. Can distinguish two types of humour : pun and situational humour. It should be mentioned, verbal humour is one of the most intriguing issues of aesthetics. But it arouses interest not only aestheticians. However, should ask, can specify clearly and precisely even in a few words what is verbal humour ? Verbal humour is one of the most multi-faceted and complex aesthetic phenomena, so specific and short define of this phenomenon is impossible. But can attempt to define verbal humour. Russian aesthetics - Awnier Zis - considers that if the laughter is not to reveal the idea works, it does not help, does not enrich his idea, and even turns the viewer's attention from the most important to comedy, then we have to deal with ridicule. Theorist believes that verbal humour is always funny, but the ridicule is not always comic.Next be discussed verbal humour, as an indicator genre of comedy. Presented is aesthetics of humour along with the various existing theories on this phenomenon. Another aspect raised in this chapter, is a comedy as a film genre. Here is shown the history of comedy genre, its position in cinema, typology, description of the comedy in the Soviet cinema. Comedy was begun in ancient Greece in connection with the handling Dionysus festival (also called as City Dionysia or Great Dionysia), at which time, songs were sung in honour of Dionysus during the marches from the villages to Athens. Comedy film was born very early.As I have already mentioned, the subject of my research work is comedy "The Twelve Chairs" by Leonid Gaidai, so crucial is the presentation of the world shown in that movie, and so what do in the second chapter. Presented here the historical realities of Russia, the times in which the storyline is set and characteristic features of these times. This is designed to engage the reader in the introduction to the film-space. Features characters and story helping detect specific humorous scenes, comic form and the whole phenomenon of comedy. Watching the film adaptation of the book written by Ilya Ilf and Yevgeny Petrov directed by Leonid Gaidai not only perceive humour throughout the storyline, but also get to know the post-revolutionary Russia and also Soviet authority and bureaucracy.The third and the last chapter of this study presents techniques for invoking humour and verbal humour. I show them in specific scenes of the "The Twelve Chairs" movie adaptation, through the description of the scene assigned to a specific technique. They were be illustrated by the inclusion in my research work the still images dropped from comedy